อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย

     “เวียงโกศัย” มาจากชื่อที่ใช้เรียกจังหวัดแพร่ในอดีต อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัยเป็นอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของจังหวัดแพร่ มีพื้นที่ครอบคลุมท้องที่อำเภอลอง อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ และอำเภอเถิน อำเภอสบปราบ อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง มีสภาพป่าเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน ทิวทัศน์และน้ำตกสวยงามหลายแห่ง เช่น น้ำตกแม่เกิ๋งหลวง น้ำตกแม่เกิ๋งน้อย และมีบ่อน้ำแร่แม่จอก ซึ่งเป็นบ่อน้ำร้อน ทั้งเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร เนื้อที่ประมาณ 256,250 ไร่ หรือ 410 ตารางกิโลเมตร เป็นอุทยานแห่งชาติแห่งที่ 35 ของประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศ
     ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงชัน ความลาดชันโดยเฉลี่ยประมาณ 80 องศา จุดสูงสุดจากระดับน้ำทะเล 1,267 เมตร ความสูงของพื้นที่จากระดับน้ำทะเลโดยเฉลี่ยประมาณ 800 เมตร ปกคลุมด้วยป่าดิบแล้งและป่าเบญจพรรณเป็นเทือกเขาที่เขียวชอุ่ม มีหน้าผาสูงชันสลับซับซ้อนเป็นแหล่งกำเนิดของลำห้วยหลายสาย เช่น แม่เกิ๋ง แม่จอก แม่สิน แม่ป้าก ฯลฯ ซึ่งเป็นลำน้ำสาขาของแม่น้ำยม และภูเขาเป็นภูเขาหินทราย ทำให้ดินที่เกิดจากการผุสลายของภูเขาเป็นดินร่วนปนทราย มีการระบายน้ำดี บริเวณที่ราบเชิงเขามีลักษณะเป็นลูกรัง โดยเฉลี่ยดินมีความอุดมสมบูรณ์ดีมาก

ลักษณะภูมิอากาศ
      ภูมิอากาศของอุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย แบ่งออกเป็น 3 ฤดูกาล คือ ฤดูร้อน ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม อุณหภูมิสูงสุดประมาณ 39 องศาเซลเซียส ในเดือนเมษายน ฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายน-ตุลาคม ฤดูหนาว ระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ อุณหภูมิต่ำสุดประมาณ 13 องศาเซลเซียส ในเดือนธันวาคม

พรรณไม้และสัตว์ป่า
      สภาพป่าตอนบนของเทือกเขามีลักษณะเป็นป่าดิบแล้ง ส่วนตอนล่างมีลักษณะเป็นป่าเบญจพรรณ พันธุ์ไม้ที่สำคัญ ได้แก่ มะค่าโมง ยาง ดำดง ตะแบก ประดู่ แดง และสักซึ่งขึ้นอยู่ปะปนบ้าง ส่วนพืชพื้นล่างเป็นพวกไผ่ชนิดต่างๆ ปาล์ม หวาย และเอื้องดิน เป็นต้น

     สัตว์ป่าที่เคยพบอาศัยอยู่ในป่าแห่งนี้มี กวางป่า เสือ และช้างป่า แต่ถูกลักลอบเข้ามาล่าอย่างหนัก เหลือแต่สัตว์ขนาดเล็กๆ เช่น เก้ง หมูป่า กระรอก กระแต และนกชนิดต่างๆ มีชุกชุมอยู่ในบริเวณหุบเขา และแหล่งน้ำต่าง ๆ

แหล่งท่องเที่ยว
น้ำตกแม่เกิ๋งหลวงและแม่เกิ๋งน้อย
     เป็นน้ำตกที่สวยงาม ไหลลดหลั่นลงมาเป็นชั้นๆ รวม 5 ชั้น คล้ายขั้นบันได ลงมาจากยอดดอยแม่เกิ๋ง ซึ่งคำว่า “แม่เกิ๋ง” เป็นภาษาพื้นเมืองหมายถึง “ขั้นบันได” ชั้นที่ 1 เหมาะสำหรับการเล่นน้ำมากที่สุด เพราะมีแอ่งน้ำกว้าง น้ำตกทั้งสองสายนี้จะไหลลงสู่แม่น้ำยมที่บ้านสบเกิ๋ง อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่

บ่อน้ำร้อนแม่จอก
     อยู่ติดกับโรงเรียนบ้านแม่จอก ต.แม่ป้าก อ.วังชิ้น จ.แพร่ เป็นบ่อน้ำร้อนที่ผุดขึ้นมาจากพื้นที่บริเวณนั้น มีอุณหภูมิประมาณ 80 องศาเซลเซียส มีลักษณะที่แปลกและสวยงามมาก โดยเฉพาะในตอนเช้าจะมีหมอกควันที่เกิดจากไอน้ำลอยอยู่เต็ม ก่อให้เกิดทัศนียภาพที่สวยงาม

น้ำตกปันเจน
     เป็นน้ำตกขนาดเล็กอยู่บนลำห้วยแม่เกิ๋งเช่นเดียวกับน้ำตกแม่เกิ๋งหลวงเดินทางต่อจากที่ทำการอุทยานฯไป 1 กม. จะพบทางแยกขวาข้างโรงเรียนบ้านค้างใจ ไปตามทางอีก 6 กม. จะถึงน้ำตก

ดงตะเคียน
     มีลักษณะเป็นกลุ่มของไม้ตะเคียนทองที่ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น อายุ 100 กว่าปี มีขนาดใหญ่สุด 3 - 4 คนโอบ อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ 15 กิโลเมตร โดยใช้ทางเดินเท้า

เถาวัลย์ยักษ์
     เป็นเถาสะบ้าขนาดใหญ่ อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานแห่งชาติ ประมาณ 1 กิโลเมตร

น้ำตกแม่สิน
     เป็นน้ำตกขนาดเล็กมีน้ำไหลตลอดปีท่านสามารถเดินทางโดยเท้าจากที่ทำการอุทยานฯระยะทางประมาณ 4 กิโลเมตร

น้ำตกแม่รัง
     เป็นน้ำตกขนาดกลาง มีน้ำไหลตลอดปี มีทั้งหมด 6 ชั้น เหมาะสำหรับการเดินป่าศึกษาธรรมชาติ อยู่ห่างจากบ้านแม่รัง ตำบลบ่อเหล็กลอง อำเภอลอง จังหวัดแพร่ ประมาณ 4 กิโลเมตร

น้ำตกแม่พุงหลวง
     เป็นน้ำตกขนาดกลาง มีน้ำไหลตลอดปี เหมาะสำหรับการเดินป่าศึกษาธรรมชาติ อยู่ห่างจากบ้านค้างปินใจ ตำบลแม่พุง อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ ประมาณ 1.5 กิโลเมตร

น้ำตกห้วยอ้อ
     เป็นน้ำตกขนาดกลาง มีน้ำไหลตลอดปี เหมาะสำหรับการเดินป่าศึกษาธรรมชาติ กางเต็นท์พักแรม อยู่บริเวณบ้านอ้อ ตำบลสันดอนแก้ว อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

เส้นทางศึกษาธรรมชาติ
     อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัยได้จัดทำเส้นทางศึกษาธรรมชาติในการศึกษาระบบนิเวศของป่า ความหลากหลายทางธรรมชาติ 4 เส้นทาง ได้แก่
เส้นทางศึกษาธรรมชาติหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ วศ.3 (แม่อิบ) - ดงตะเคียน
เส้นทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกแม่รัง
เส้นทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกแม่พุงหลวง
เส้นทางศึกษาธรรมชาติน้ำตกห้วยอ้อ

สิ่งอำนวยความสะดวก ที่พักแรม/บ้านพัก มีบ้านพักให้บริการแก่นักท่องเที่ยว จำนวน 4 หลัง สถานที่กางเต็นท์/เต็นท์ อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย ได้จัดสถานที่กางเต็นท์ไว้บริการนักท่องเที่ยว ร้านขายของที่ระลึก จำหน่ายสินค้าของที่ระลึกของอุทยานแห่งชาติ ที่นักท่องเที่ยวจะประทับใจ การเดินทาง      จากกรุงเทพฯ ผ่านจังหวัดนครสวรรค์–พิษณุโลก–ถึงอำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ ระยะทางประมาณ 530 กิโลเมตร เดินทางต่อไปตามเส้นทางแพร่-ลำปาง อีกประมาณ 50 กิโลเมตร ถึงทางแยกเข้าอำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่ แยกเข้าตามเส้นทางอำเภอวังชิ้นประมาณ 13 กิโลเมตร ถึงแยกเข้าที่ทำการอุทยานแห่งชาติบริเวณน้ำตกแม่เกิ๋งหลวงและแม่เกิ๋งน้อย ระยะทางประมาณ 1.5 กิโลเมตร สถานที่ติดต่อ อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย ตู้ ปณ. 1 อ. วังชิ้น จ. แพร่ 54160 โทรศัพท์ +66 19521013, 6196 7980 อีเมล reserve@dnp.go.th